4.12.1984 tarihli ve 3093 sayılı Türkiye Radyo- Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu, Anayasa?da özerk bir kurum olarak tanımlanmış olan TRT için özel gelirler ihdas etmiştir. Özerklikten amaç TRT?nin yayınlarında tarafsızlığın sağlanmasıdır. Kanunun 4üncü maddesine göre televizyon, video, radyo-pikap, video-televizyon-radyo, müzik seti vs. gibi radyo ve televizyon yayınını almaya yarayan araçları (Kanunda bu ürünler CİHAZ olarak isimlendirilmektedir) imal edenler CİHAZ?ın satış faturasındaki ithal edenler ise ithalattaki KDV matrahı (KDV?ye esas satış bedeli) üzerinden belli oranlarda belirlenen bir ücreti tahsil ederek TRT?ye öderler. Kanunda yazılı oranlar başlangıçta % 8 - % 12 arasında iken daha sonra 1987 yılında Bakanlar Kurulu artırım yetkisini kullanıp oranları bütün ürünler için % 16 olarak belirlemiştir. Bandrol ücretine (vergiye) tabi ürünler Kanunda şu şekilde sıralanmıştır. Viagra çok çok lezzetli değildir. Yerinde olması gerektiğini tüm atanmış zaten karar verin. Biz mağazasında geldi ve sevdim aldım. hemen şimdi kurtarmaz Ereksiyon Olamıyor Musunuz Sen üç gün beklemek zorunda.
· Renkli televizyon
· Siyah - beyaz televizyon
· Radyo, portatif radyo-teyp, radyo-pikap
· Video
· Video - tv ? radyo gibi birleşik cihazlar
· Müzik seti ve benzerleri
· Radyo ? televizyon yayını almaya mahsus diğer araçlar
Kanunun 4üncü maddesinin söz konusu ücretlerde artırım yetkisini düzenleyen (d) bendinde 16.6.2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunla değişiklik yapılarak ?kanunda yazılı oranları iki katına kadar artırma, gerektiğinde cihazları türleri ve özellikleri itibarıyla gruplandırma ve her bir grup için farklı bandrol oranları belirleme? konularında Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır. Kanun 3 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
17 Ekim 2009 tarihli Resmi Gazete?de yayımlanan bir Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) ile de Kanunda yazılı oranlar değiştirilmiştir. Değişiklik ile vergiye tabi ürünler ile vergi oranları şöyle olmuştur:
?6- a) Radyo veya televizyon yayınlarını almaya yarayan cep telefonları % 8 b) Üzerinde radyo ve/veya TV veya bunların yayınlarını almaya yarayan navigasyon cihazı bulunan;
1- Kara taşıtları % 0,8 (Binde 8)
2- Hava ve deniz taşıtları % 0,01
c) Radyolu ve/veya TV?li ışıldak % 8
ç) Radyolu ve/veya TV?li saat % 8
d) Radyolu kulaklık % 8
e) Radyolu fotoğraf makinesi % 8
f) Radyolu adımsayar % 8
g) Radyolu kalemler % 8
ğ) Radyo ve/veya TV?li banyo sistemleri % 8
h) Radyo/TV yayını alabilen navigasyon cihazları % 8
ı) Radyo ve/veya televizyon eklentili koşu bantları % 8
i) Radyo ve/veya televizyon eklentili buzdolapları % 8
j) İnternet radyo cihazları % 8
k) DVD-VCD player ve benzerleri % 8
l) Radyo veya televizyon yayınlarını almaya yarayan set up box cihazları % 16
m) FM tuner kartı % 16
n) TV tuner kartı % 16
o) MP3/MP4 çalar ve benzerleri % 16
ö) Her türlü uydu alıcısı % 16
p) Ev sinema sistemleri % 16
r) Yukarıda sayılanların dışında kalan ve radyo ve/veya televizyon yayınını almaya yarayan her türlü cihazlar % 8?
BKK ile yapılan değişiklik Kanuna aykırıdır. BKK ile Kanunun Bakanlar Kuruluna tanıdığı yetkinin sınırları dışına çıkılmıştır. Aykırılıkları şöyle sıralayabiliriz:
1. MATRAH KANUNA AYKIRI OLARAK BAKANLAR KURULU KARARIYLA DEĞİŞTİRİLMİŞTİR. KANUNDA YAZILI OLMAYAN ÜRÜNLER BAKANLAR KURULU KARARIYLA VERGİ KAPSAMINA ALINMIŞTIR
Kanun verginin CİHAZ?ın (radyo, televizyon) satış bedeli üzerinden alınması gerektiğini söylerken, BKK cihazı bir kenara bırakıp bu cihazın takılı olduğu otomobillerin, otobüslerin, diğer kara, deniz veya hava taşıtlarının veya cep telefonlarının satış bedeli üzerinden alınacağı şeklinde düzenleme yapmıştır.
Böylece tren dışındaki tüm kara, deniz, hava ulaşım araçlarının satış bedeli üzerinden vergi alınacaktır. Bakanlar Kurulu Kararıyla matrah değiştirilmiştir. Bu çok açık bir şekilde Kanuna aykırıdır.
Kanun, Bakanlar Kuruluna Kanunda yazılı olan ürünleri gruplandırma ve bunların Kanunda yazılı oranlarını değiştirme konusunda yetki verirken Bakanlar Kurulu Kanunda yazılı olmayan ürünleri de kapsama almıştır. Örneğin cep telefonları, ev sinema sistemleri, her türlü uydu alıcısı (çanak antenler) Kanunda yazılı olmadığı halde vergi kapsamına alınmıştır.
Anayasa Madde 73?e göre ise vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur. Burada Bakanlar Kurulu Kararıyla matrah değiştirilmiş ve Kanunda yazılı olmayan ürünler mali yükümlülük kapsamına alınmıştır.
Yapılan tam anlamıyla bir YETKİ GASPI?dır.
2. VERGİNİN TUTARI RADYONUN DEĞERİNDEN DAHA YÜKSEKTİR
BKK?ndaki oranlar olağanüstü ölçüde yüksektir. Örneğin, 40.000 TL?lik bir otomobilde verginin tutarı 320 TL?dir. Bu tutar otomobildeki radyonun satış bedelinden daha yüksektir. Vergi tutarı servet vergilerinin sınırlarını bile aşmaktadır. Servet vergilerinde vergi servetin değerine kıyasla makul bir oran olarak belirlenir. Nitekim değişiklikten önce bu oran radyo ve televizyon gibi araçların satış bedelinin % 16?sı olarak belirlenmiştir. Bir ürünün satış bedelinden daha yüksek oranda bir vergi (olayımızda ?ücret? adı altında bir mali yükümlülük) Anayasanın 73üncü maddesindeki ?Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı maliye politikasının sosyal amacıdır? hükmüne aykırıdır.
Düzenleme bu boyutuyla Anayasa?da yer alan ?ölçülülük ilkesi?ne de aykırıdır.
Tespit edilen bandrol ücretleri bir vergi veya harç değil adeta bir HARAÇ?tır.
3. VERGİ GEÇMİŞİ DE KAPSAYACAK ŞEKİLDE YÜRÜRLÜĞE KONULMUŞTUR
Anılan BKK Resmi Gazete?de 17 Ekim 2009 tarihinde yayımlanmakla birlikte 3 Temmuz 2009?dan itibaren geçerli olacak şekilde yürürlüğe konulmuştur. Yani, 3 Temmuz 2009 - 17 Ekim 2009 tarihleri arasında otomobil, cep telefonu, ev sinema sistemi veya uydu alıcısı satın almış olan vatandaşlar anılan ürünleri satın aldıkları sırada yürürlükte olmayan bir vergiyi şimdi ödeme zorunluluğu ile karşı karşıya bırakılmışlardır. Bu da bizim vergi tarihimizde bir ilktir.
4. BAZI ÜRÜNLERDE VERGİ İADESİ YAPILACAKTIR
BKK ile ortaya çıkan bir tuhaf durum da şudur: BKK radyo ve televizyonlarda %16 olan vergi oranını % 8?e indirmiştir. Karar 3 Temmuz 2009 tarihinden itibaren geçerli olarak yürürlüğe girdiği için geriye yönelik olarak (3 Temmuz 2009 ? 17 Ekim 2009 arası) radyo ve televizyon üreticisi/satıcısı/ithalatçısı şirketlere bandrol ücretinin yarısı (% 16 - % 8 = %8 oranında) iade edilecektir. Anılan şirketler veya mükellefler bandrol ücretini bir ?vergi sorumlusu? gibi cihazları satın alan tüketicilerden tahsil etmiş olduğu için TRT tarafından kendilerine iade edilecek tutarı cihazları satın alanlara iade etmek zorundadır. Ancak TRT iadeyi doğrudan bu şirketler yerine bu cihazları satın alanlara da yapabilecektir.
Karar her açıdan sakat olup derhal yürürlükten kaldırılmalıdır.