İhtiyat akçesine Hazinenin el koyması, para basarak krizden çıkma hatasına tekrar düşmektir

Dönem: 27 Yasama Yılı: 2 Tarih: 16.07.2019 Birleşim: 103 Ham Tutanak Sayfası:396-

Konuşmacı: MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ Seçim Çevresi: İSTANBUL

Tutanak Metni:


    MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
    5'inci maddeyle ilgili önerge üzerinde konuşurken şu değerlendirmeyi yapmıştım: Gerek Türk Ticaret Kanunu'nda gerekse ona paralel olarak düzenlenmiş olan Merkez Bankası Kanunu'nun 60'ıncı maddesinde kârdan önce yedek akçeler ayrılır, daha doğrusu, önce kanuni yedek akçe ayrılır. Türk Ticaret Kanunu'ndaki ismi bunun "birinci tertip yedek akçe"dir. Bu yedek akçe ayrılmadan başka hiçbir işlem yapamazsınız. Ticaret hukukunun genel kuralı budur, Merkez Bankası da bunu takip etmiştir bugüne kadar. Yapılan düzenlemeyle Merkez Bankası Kanunu'nun kanuni yedek akçe düzenlemesi ortadan kaldırılıyor, fevkalade yedek akçedeki "fevkalade" kavramı kaldırılmak suretiyle o kanuni yedek akçeye dönüştürülmüş gibi bir düzenleme yapılıyor.
    (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
    BAŞKAN - Tamamlayın lütfen.
    MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Ancak bunun kanuni yedek akçe olabilmesi için kârdan önce bu yedek akçenin ayrılması lazım. Konuşmamda bu aykırılığa özellikle dikkat ettim. Bir düzenleme yapılıyorsa Türk Ticaret Kanunu paralelinde, Merkez Bankası Kanunu'nun bugüne kadar yürürlükte olan 60'ıncı maddesindeki ilke paralelinde bir düzenleme yapılması lazım. Tercih olarak fevkalade yedek akçeyi kaldırabilirsiniz, kanuni yedek akçeyi yüzde 10'a indirebilirsiniz ama kârdan önce bu yüzde 10'u ayırmak gerekir. Bunun rakamı, efendim, kâr dağıtımında o kadar değil, daha sembolik bir rakamdır; işin ikinci kısmıdır, ayrıntı kısmıdır. 3 bin liradır ya da daha fazladır, yüksektir; bu, işin ayrıntısıdır. 
    Burada son olarak şunu da ifade edeyim: Bu düzenlemeyle aslında eskiden Merkez Bankasının hazineye açmış olduğu kısa vadeli avans...
    (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
    BAŞKAN - Tamamlayın son cümlenizi.
    Buyurun Sayın Hamzaçebi.
    MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - 2001 yılı öncesinde Merkez Bankası Hazineye her yıl genel bütçe ödeneklerinin yüzde 15'i tutarında kısa vadeli avans açardı. 2001'deki bankacılık reformu sırasında bu kaldırıldı, enflasyonun nedeniydi çünkü bu. Bu ihtiyat akçesinin bütçeye aktarılması, birikmiş olanlara da Hazinenin el koyması eski para basma dönemine denk düşüyor, ona dönüş anlamına gelir arkadaşlar. O yüzde 15'lik avansı Merkez Bankası para basarak veriyordu Hazineye, şimdi bunu da para basarak Hazineye ödeyecek. Bu tamamen eski günlere dönmektir. Gelin, bundan vazgeçin diyeceğim dinlemeyeceksiniz ama ben bir kez daha görevimi yapmış olayım. 
    Teşekkür ederim.