TUTANAK HİZMETLERİ BAŞKANLIĞI Dönem: 27 Yasama Yılı: 5 Tarih: 14.10.2021 Birleşim: 7 Ham Tutanak Sayfası:11- Konuşmacı: MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ Seçim Çevresi: İSTANBUL Tutanak Metni: MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Trabzon'un Araklı ilçesi, şimdi mahalle olan Değirmencik Köyü sakinlerinin sesi olarak huzurunuzdayım. Değirmencik köylüleri, Karadere üzerinde yapılmakta olan, merkez ve Yoncalı köyleri yanında kendi köylerini olağanüstü ölçüde olumsuz etkileyecek olan bir HES projesine proje sürecini öğrendikleri andan itibaren karşı çıkıyorlar. Köylülerin tepkisini sosyal medyadan takip ediyordum. 29 Eylül tarihinde köyde bu projeyi konu alan bir toplantı düzenlendi. Ben de bu köyün komşu köyü olan Pervane köyündenim yani Karadere dediğimiz dere, bizim çocukluğumuzun geçtiği bir deredir; etrafında, sağında, solunda birçok köy vardır. Doğal olarak çok yakından takip ettim, ben de kalktım, bu köye gittim; il başkanımızla, ilçe başkanımızla birlikte bütün köylüleri dinledim. Kadından erkeğine, gencinden yaşlısına "Bu proje iyidir." diyen tek bir kişi çıkmadı. Köylülerimizin, köy sakinlerinin projeye karşı çıkması gayet bilinçli verilere dayanıyor, gelişigüzel değil yani "HES istemiyoruz." meselesi değil. "Bu HES projesi bizim köyümüzü olağanüstü ölçüde etkileyecek. 'Nasıl etkileyecek?' diye sorarsanız diyorlar, Değirmenci köyü zaten heyelan tehlikesi yaşayan bir köydür. Yapılmak istenen Ayvadere HES Projesi'nin iletim tünelinin 4,6 kilometrelik, 4.600 metrelik kısmı Değirmencik köyünün altından geçecek. İşte gerek bu tünelin yapılması gerek tünelin yapımı sırasında yapılacak olan patlatmalar, köyde var olan heyelan tehlikesini tetikleyecek.
Ben bu köyü bilirim, daha önce gittiğim bir köydür. Gittiğimde tekrar gezdim, köyün camisini gördüm, köyün kuran kursunu gördüm, bazı evlerin bahçelerini gittim, gördüm. Cami duvarında, kuran kursunun duvarında çatlaklar var. Bu çatlaklar eskiden de vardı ama çatlaklar sondaj faaliyetiyle birlikte büyümüş durumda. Yolda yarıklar var ama asfalt tamiriyle, yol tamiriyle onlar gideriliyor ama bir süre sonra bu çatlaklar, yarıklar tekrar ortaya çıkıyor.
Bu proje köylüye anlatılmamış. Olur mu diye soru soranlarınız olabilir, ÇED projesi gereği bunun anlatılması lazım. Bu proje önce 10,5 megavat olarak planlanmış, 10 megavatın üstü ÇED raporuna tabi olduğu için bu zorunluluktan kurtulmak amacıyla projeyi 8,7 megavata düşürmüşler. "ÇED Gerekli Değildir." statüsüne sokmuşlar. Projenin adı: Ayvadere HES Projesi. Ayvadere karşı köy, bir başka köy ve araştırdım, baktım bu projenin Ayvadere köyüyle hiçbir ilgisi yok. DSİ'nin yazısında bu yazıyor: "Proje Değirmencik, merkez ve Yoncalı köylerini ilgilendirmektedir." Sordum DSİ'ye: Niye böyle? "Ben bilmiyorum, herhâlde eskiden böyle geldi bu projenin adı." diyor. Projeyi gidip Ayvadere köyünde anlatmışlar, Değirmencik köylülerinin bundan hiçbir haberi yok. Köylüler bunu öğrenince yargıya götürmüşler, dava açmışlar. İdare mahkemesi reddetmiş, sonra Danıştayda kazanmışlar. Danıştay kararında da diyor ki: "Bu köyün Ayvadere köyüyle hiçbir ilgisi yok." Peki, neden Ayvadere deniliyor? Çünkü Değirmenci köylüleri bunu duymasın.
Değerli arkadaşlar, 18 Haziran 2019 tarihinde bu köyün biraz yukarısında, Çamlıktepe köyünde bir heyelan meydana geldi. İstanbul'da İstanbul seçimleri çalışmaları vardı, benim ilçem olduğu için kalktım köye gittim, Çamlıktepe köyüne kadar çıktım. Çamlıktepe köyünde de bir HES vardı, o heyelan o HES'i de almış götürmüş. Bir dereye onun kaldırabileceğinin üzerinde bu kadar yüklenilmez arkadaşlar, bu kadar yüklenilmez. Bakın, Karadere üzerinde toplam 7 tane HES projelendirilmiş. Karadere Gümüşhane sınırları ilinden doğar Trabzon Araklı'dan denize dökülür. 70 kilometredir uzunluğu. "Çatak" diye bir mevki vardır, çok turistik bir mevkidir.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.
MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (Devamla) - Tamamlıyorum Sayın Başkan.
Çatak'tan Araklı'ya 45 kilometredir. Bu 45 kilometre üzerinde 7 projenin 6'sı vardır, bölerseniz 7,5 kilometrede 1 HES düşer. Yani su dereden akmıyor arkadaşlar, o gürül gürül akan dere yok artık. Köylüler diyor ki: Bizim yaşamımız tehlike altında, evlerimiz tehlike altında, bizim hayatımız tehlike altında; bundan vazgeçin. Ben de "Vazgeçin." diyorum. Bu köylüye eziyet etmeyin.
Bilirkişiler atandı. Köylüler "Karadeniz Teknik Üniversitesinin bilirkişileri olumsuz görüş verdi." şeklinde bir duyum sahibi olmuşlar. Bir başka duyum: Onun üzerine Gümüşhane Üniversitesinden bilirkişiler tayin edilmiş. Ben sanmıyorum ki bir başka üniversite bu hayati tehlikeyi görmezden gelip oraya olumlu görüş versin.
Gelin bu projeden vazgeçin. Yeşil enerji, temiz enerji hepimize lazım ama bu insanların hayatını, yaşamını tehlikeye atma pahasına değil.
Hepinize saygılar sunuyorum. (CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)